بورسیه تحصیلی در دانشگاه ها

بورسیه تحصیلی در دانشگاه ها، فرصتی است که برای حمایت مادی و معنوی از دانشجویان و محققانی است که واجد شرایط هستند تا با کمک های صورت گرفته، فرصت جذب استعداد های درخشان فراهم شود.

دریافت بورسیه،‌ بهترین شیوه برای پوشش هزینه های تحصیلی در خارج از کشور به شمار می رود. با توجه به افزایش نرخ برابری ریال با ارز های معتبر در چند سال اخیر و افزایش هزینه های تحصیل و زندگی، دریافت بورس پیش از عزیمت و هنگام صدور letter of admission توصیه می شود.

بورسیه تحصیلی، معمولا توسط دانشگاه ها، ‌دولت ها ،‌افراد خیر و موسسات نیکوکاری و علمی ارائه می شود تا فرصت تحصیل قشر های مختلف دانشجویان فراهم شود.

افرادی که اصطلاحا در دانشگاه ها donate می کنند،‌ فرصت های بورسیه را خلق می کنند که دانشجویان حایز شرایط (Qualified University students) از آن ها بنا به صلاحدید واحد پذیرش دانشگاه ها (Admission Office) استفاده می کنند.

تقسیم بندی بورس تحصیلی

در واقع بر اساس فعالیت انجام شده و یا عدم انجام آن در کنار تحصیل، بورس ها تقسیم بندی شده است.
این کمک هزینه ها در اکثر موارد به متقاضیان مقطع دکترا تعلق میگیرد و شانس کمتری برای گرفتن بورسیه تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد. بعضی از این کمک هزینه ها در ازای انجام کار تحقیقاتی یا تدریس در کنار تحصیل به دانشجو پرداخت شده و بعضی دیگر(Award) نیازی به انجام فعالیت نداشته و به دانشجویان ممتاز تعلق می گیرد.

نحوه تعهد دانشجو

وقتی شما از دانشگاهی در مقطع دکترا بورس می گیرید، معمولا تعهدی به انجام کار ندارید و می بایست فعالیت های تحقیقی و تدریسی (کمک استادی) انجام دهید. به همین خاطر، پس از انجام کار می توانید مدرک را گرفته و دانشگاه را ترک کنید.

تاثیر شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مقصد بر روی دانشجو

نکته ای که باید به آن اشاره کرد شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن کشور است که متقاضی قصد تحصیل در آن را دارد. در خصوص تفاوت بین نحوه تامین مالی در آمریکای شمالی در قیاس با اروپا، دانشگاهای اروپایی تعداد فاند کمتری به دلیل کم بودن منابع دارند ولی از نظر مقدار مبالغ بالاتری را نسبت به آمریکای شمالی دارند.

در کشورهای آمریکا و کانادا تعداد فاندها به دلیل بالا بودن منابع مالی دانشگاه بیشتر است ولی از نظر مقدار، مبلغ کمتری پرداخت می کنند. با این حال متقاضی شانس بیشتری را برای دریافت آن دارد.

کمک هزینه بدون انجام فعالیت:

1- بورسیه فلوشیپ Fellowship و بورسیه اسکولارشیپ Scholarship

 بورسیه تحصیلی (Scholarship) ، برای تشویق افراد به ادامه تحصیل می باشد. معمولا برای گرفتن این بورس شرایط تحصیلی خوب نیاز است. دانشگاه ها برای تمدید این نوع کمک مالی، شرایط خاصی داشته بطور مثال , معدل هر ترم شما باید بالاتر از ۳ ( از ۴ نمره ) باشد. این کمک مالی به همه رده های دانشگاهی و همه رشته های درسی داده می شود.

بطورمعمول میزان و تعداد آنها در مقطع کارشناسی کم، ارشد زیاد ولی گاهی ناقص، در دکترا تعداد متوسط ولی کامل است.

شاید بدردتون بخوره: بورسیه های تحصیلی در آلمان

بورسیه فلوشیپ Fellowship و بورسیه اسکولارشیپ Scholarship را اغلب وقت ها به جای هم به کار می برند و تفاوتی بین آنها نمی گذارند.  ولی گاهی این کمک های مالی را تنها به متقاضیانی که روی موضوع یا رشته خاصی تمرکز کرده اند، داده می شود که این مسئله مربوط به مقاطع ارشد و دکترا می باشد.

در مقطع کارشناسی چون همه ورودی های دروس یکسانی دارند، لذا این کمک مالی به آنها تعلق نمی گیرد اما در یک حالت اگر یک دانشجوی کارشناسی تمایل به انجام کار خاص داشته باشد به او نیز تعلق می گیرد .

اگر Scholarship و Fellowship بطور کامل داده شوند، معمولا همه هزینه های تحصیل را پوشش می دهند.

حتی برای هزینه های روزانه زندگی مبلغی هم تحت عنوان (Monthly Stipend) به حساب دانشجو واریز می شود. به عبارتی دیگر Fellowship و Scholarship بصورت جایزه است که به دانشجویان ممتاز تعلق می گیرد.

این جایزه ها از طرف دانشگاه یا دانشکده پرداخت می شود و فرمول چندانی ندارد. بر خلاف Reserch Assistantship و Teaching Assistantship, دانشجویانی که این کمک هزینه ها را دریافت می کنند مسؤولیت خاصی در قبال دانشگاه ندارند. در بعضی دانشگاه نیز اجازه داده می شود که در کنار این جایزه , جایزه TA و RA را هم داشته باشند.

پیشنهاد مطالعه: بورسیه اراسموس موندوس Erasmus Mundus

2 – جایزه تحصیلی (Awards) برای دانشجو

بورس (Awards) به معنی جایزه یا پاداش است. این دسته همه نوع جایزه را شامل می شود و هیچ حد و محدوده ای ندارد ولی معمولا مبالغ ابن جایزه ها زیاد نیست و نمی تواند هزینه دانشگاه را تامین کند.

اصولا این جایزه ها را به صورت مبلغ نقدی پرداخت می کنند و به حساب خود شما واریز می کنند (برعکس وام و بورسیه تحصیلی که به حساب دانشگاه ریخته می شود).

به عنوان مثال جایزه مربوط به برگزاری مسابقات یا موارد دیگر. گاهی هم این جوایز نقدی نمی باشد مانند کوپن خرید کتاب، بلیط سفر، کوپن برای شرکت در یک دوره تخصصی، هزینه سفر و ورودی برای ارائه paper در یک conference/workshop و مواردی دیگر. معمولا این جوایز را تنها یک بار به هر فردی تعلق می گیرد.

3 – وام تحصیلی (Loan) برای دانشجو

وام تحصیلی (Loan) به این صورت است که از بانک یا یک مرکز خصوصی، وامی مستقیما به حساب دانشگاه پرداخت میشود که تنها برای پرداخت شهریه و هزینه های دانشگاه است. معمولا دانشجویان خارجی برای دریافت اینگونه وام ها باید یک ضامن مقیم داشته باشند در واقع باید فردی که ساکن آن کشور است همراه آنها تعهدنامه را امضا کند.

وام های تحصیلی معمولا از طرف بانک ها و موسسات مالی به دانشجویان ارائه می شودو نرخ بهره این گونه وام ها بسیار پایین است و معمولا شرایط پرداخت مانند شروع بازپرداخت پس از فارغ التحصیلی و یا پس از پیدا کردن شغل دارد.

مهمترین شرط دریافت وام داشتن سابقه اعتباری (Credit) است و معمولا دریافت وام برای دانشجویان بین المللی از جمله ایرانیان به دلیل نداشتن کردیت کشور محل تحصیل بسیار دشوار می باشد. دانشجویان بین المللی در صورت داشتن ضامن با یک کردیت اسکور می تواند از وی به عنوان ضامن استفاده نمایند.

از طرفی توجه باید داشت که دریافت وام دانشجویی به سختی به دانشجویان خارجی تعلق می گیرد به نوعی باید شهروندی کشوری که مشغول به تحصیل هستید را داشته باشید.

4 – بورسیه (Grant) تحصیلاتی

بورسیه تحصیلی (Grant) کمک بلاعوض یا همان چیزی که به عنوان بورس عرف شده است. تقریبا همه چیز را شامل می شود و به معنی اجازه دریافت کمک هزینه مالی برای تحصیل است .

5 – حذف شهریه (Tuition Waiver) تحصیلی

حذف شهریه ( Tuition Waiver ) تنها شامل شهریه دانشگاه (هزینه واحدهای درسی) می شود و ممکن است دانشجو کلا یا به صورت درصدی از پرداخت شهریه معاف شود. معمولا این نوع کمک مالی را به صورت Tuition Waiver بیان می کنند و به اسم تخفیف شهریه در فارسی ترجمه می کنند.

نکته قابل ذکر اینکه اینگونه کمک مالی دانشجو را از پرداخت مورد مشخصی معاف می کنند که می تواند هزینه خوابگاه یا ۱ واحد درسی یا هزینه یک بازدید علمی باشد. در ایمیل یا برگه ای که دانشگاه ارائه می دهد حتما میزان این waiver مشخص شده است. برخی از دانشگاه های سوئد، به جای ارائه بورسیه، سیستم معافیت از پرداخت شهریه را برای دانشجویان نخبه در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دنبال می کنند.

 حالت های مختلف این نوع بورسیه تحصیلی عبارتند از :

•  کمک هزینه ها می توانند به صورت ۱۰۰% باشند که به آن اصطلاحا Full Fund یا Full Ride می گویند. در این حالت همه هزینه های دانشگاه و خوابگاه و خوراک و کتاب و غیره را برای کل مدت تحصیل (یا زمان مشخصی مثلا ۱ سال) دانشگاه پرداخت می کند. مبلغ کمی هم اضافه بر آن هزینه ها پرداخت می شود که بتوان سفر دانشجویی رفته و کمی تفریح کنید.
•  کمک هزینه ها می تواند به صورت ۵۰% یا غیره باشند که اصطلاحا به آن Parital Fund  می گویند. بعضی ها به صورت درصدی بورس می دهند و بعضی ها به صورت مبلغی مثلا ۲۰۰۰۰$ .
•  بسیاری از بورس ها یا جایزه ها ۱ یا ۲ یا n … ساله هستند یعنی هزینه ها برای n سال پرداخت شده و برای سال های بعد از آن دوباره باید درخواست داده شود. بعضی از این بورس ها قابل تکرار بوده و می توان دوباره همین نوع بورس را درخواست داد یا اینکه فقط یک باره باشد (مثل اغلب جایزه ها)، یعنی به هر نفر فقط ۱ بار این کمک مالی اعطا می شود و نمی تواند دوباره درخواست دهد.
• می توان هزینه تحصیل را از چندین منبع مالی به طور همزمان تامین کرد یعنی همزمان چندین بورس از چند جای مختلف دریافت کرد. البته بعضی موسسه ها اگر متوجه شوند که دانشجو کمک مالی دارد دیگر کمکی اضافه ارائه نمی دهند. مثلا می توان یک بورس یا تخفیف شهریه ۵۰% از دانشگاه گرفته و بقیه را از موسسات خصوصی یا کار کردن و …. تهیه کرد.

کمک هزینه در قبال انجام فعالیت:

در این موارد باید در قبال کمکی که دریافت می شود فعالیت مشخصی انجام شود:

1 – دستیار تحقیق ( Research Assistantship ) :

دستیار تحقیق (Research Assistantship) یا RA به عنوان دستیار آزمایشگاه شناخته شده است اما به واقع این افراد در آزمایشگاه کار نمی کنند بلکه اغلب در نوشتن مقاله یا کتاب کمک کننده استاد بوده و یا اگر نیاز به انجام نظر سنجی، تحقیقات بازار و موارد دیگر باشد، فعالیت می کنند.

شرایط آنها هم مثل TA است فقط ممکن است اولویت دانشجویان دکتری و بعد دانشجویان ارشد را که در مورد TA وجود دارد، نداشته باشند و بیشترین معیار انتخاب بر اساس علاقه دانشجو به موضوع و شناخت استاد از دانشجو است.

در واقع  RA به دانشجویانی که روی پروژه یکی از استاد ها کار می‌کنند، پرداخت می‌شود. استادها معمولا از صنعت یا دولت بودجه ای را دریافت کرده تا بتوانند پروژه‌های تحقیقاتی ‌شان را پیش ببرند. این استاد‌ها برای انجام پروژه ‌ها، دانشجوهای دکتری (و گاهی کارشناسی ارشد) را استخدام می‌کنند.

نکته مهم این است که RA معمولا از طرف استاد راهنمای خود دانشجو به او پرداخت می شود و به همین دلیل لازم است که با اساتیدی که زمینه‌ کاریشان به زمینه کاری شما نزدیک است تماس گرفته و تمایل شان را در مورد پذیرفتن شما به عنوان دانشجوی خود، جویا شوید.

از نظر مالی RA و TA تقریبا شبیه هم بوده و اگر RA داشته باشید در اغلب دانشگاه‌های آمریکا Tuition و Fee را پرداخت نمی‌کنید و حقوق هم می‌گیرید. در کل RA از TA بهتر است چون به هر حال شما باید روی پروژه‌ دکتری کار کنید و اگر RA بگیرید دیگر نیازی به تدریس نداشته و برای کار پروژه‌ خودتان حقوق دریافت می‌کنید. اغلب TA و RA فقط به دانشجویان دکتری تعلق می‌گیرد.

2 – دستیار تدریس (Teaching Assistantship) :

دستیار تدریس ( Teaching Assistantship ) یا TA شبیه استاد حل تمرین در ایران است. این نوعی بورس نیست و در واقع کار دانشجویی بوده که از طریق استاد به دانشجو داده می شود و حقوقش را استاد یا دانشگاه پرداخت می کند. کار یا وظایف این افراد شرح مشخصی ندارد و بسته به درخواست استاد می تواند از تصحیح برگه ها، برگزاری امتحان، جلسه رفع اشکال یا مواردی دیگر باشد که این گونه کارها را به دانشجویان دکترا و ارشد می دهند.  قانون خاصی برای گرفتن TA وجود ندارد و معمولا دانشجویانی که سطح علمی بالایی دارند در این پست قرار می گیرند.

مهارت Speaking در گرفتن این شغل اهمیت ویژه دارد به همین دلیل در صورتی که برای این پست درخواست بدهید به نمره بخش Speaking شما توجه خاصی می کنند.
معمولا کسانی که TA یا RA می شوند از پرداخت یک سری هزینه ها معاف می شوند مثلا شهریه دانشگاه یا خوابگاه یا بیمه و … که تمامی این ها بستگی به دانشگاه دارد.

در دانشگاه‌ های آمریکا وقتی TA هستید معمولا Tution و Fee را پرداخت نکرده و حقوقی دریافتی برای زندگی دانشجویی تقریبا کافی است. برای گرفتن TA شما باید فرم‌های خاص آن را پر کنید و هر ترم جداگانه درخواست دهید.

تخصیص TA معمولا بر اساس اولویت انجام می‌شود و دانشجویان با سابقه‌ دکترا اولویت بالاتری دارند . همچنین اغلب دانشگاه‌ها لازم دارند که شما امتحان صحبت کردن انگلیسی مثل TSE یا بخش صحبت کردن TOEFL iBT را بگذرانید و نمره لازم را کسب نمایید که کسب نمره بالای ۹۰ الزامی است.

3 – کارآموزی (Internship) :

 کارآموزی (Internship) اصولا به دانشگاه ربطی نداشته و دانشجو برای یک شرکت کار می کند اما از آنجایی که همزمان با آن دانشجو می باشد، به شکل کار پاره وقت بوده و چون هنوز مدرکی دریافت نشده به عنوان متخصص شناخته نشده و به همین علت به این دوره اصطلاحا کارآموزی گفته می شود.

بدین صورت هم کار کرده و تجربه حاصل شده و هم حقوق دریافت کرده که البته میزانش از حقوق یک فارغ التحصیل کمتر است ولی می تواند هزینه های تحصیلی را تا حد زیادی پوشش دهد. بعضی از شرکت ها وقتی کارآموز نیاز دارند (کاراموز برای شرکت ها مثل نیروی انسانی مجانی است) به سراغ دانشگاه می آیند و نیروی کار خود را از طریق مراکز کاری دانشگاه تهیه می کنند .

به عبارت دیگر دوره‌ کارآموزی یا internship دوره‌ای است که دانشجویان می ‌توانند در طی آن در شرکت‌های خصوصی یا سایر موسسات خارج از دانشگاه در زمینه‌ای مرتبط با رشته‌ تحصیلی خود کار کنند.

در طول تابستان ثبت‌ نام و حضور در دانشگاه اجباری نیست و دانشجویان معمولا از این مدت برای کار در خارج از دانشگاه استفاده می‌کنند. حقوقی که شرکت‌ ها به دانشجویان پرداخت می‌کنند معمولا بسیار بالاتر از حقوقی است که دانشجویان با داشتن TA یا RA در طول سال دریافت می‌نمایند.  اقدام برای دریافت کارآموزی (Internship) تقریبا ساده بوده و احتیاج به مدارک متعددی ندارد.

چنانچه فردی نیاز به internship در تابستان باشد باید از زمستان سال قبل اقدام شود.
بسیاری از شرکت‌ ها اطلاعات موقعیت ‌های internship خود را از حدود ماه دسامبر تا می هر سال در وب‌ سایت خود منتشر و اقدام به جمع‌آوری رزومه می کنند.

اغلب دانشگاه‌ ها، مرکزی به نام Career Center دارند که دانشجویان را با نحوه‌ اقدام برای یافتن شغل و internship و نوشتن رزومه آشنا کنند. در طول سال تحصیلی نمایشگاه ‌های کوچکی با عنوان Career Fair ممکن است در دانشگاه برگزار شود که هدف اصلی آن استخدام دانشجویان برای شغل دائمی یا internship است.

کمک هزینه هایی که در حالت های خاص به افراد خاص اعطا می شوند :

لازم به ذکر است که نمونه کمک های مالی دیگری از انواع بورس هایی که تحت عنوان بورسیه تحصیلی (Scholarship) داده می شوند وجود دارند که کشور به کشور و دانشگاه به دانشگاه متفاوت می باشند :

1 – کمک هزینه شایستگی ( MERIT Based Scholarships ) :

این کمک هزینه به معنی شایستگی است. این نوع بورس ها به دانشجویانی که از نظر علمی برتری دارند، داده می شود.

چیزی که اغلب دانشجویان تحت معدل و مقاله و نمره بالای زبان بیان می کنند، همین بورسیه تحصیلی بوده که هر سال بین دانشجویان متقاضی، کسانی که رزومه بهتری دارند انتخاب شده و بسته به میزان بودجه دانشگاه، به آنها تعلق می گیرد.

2 – کمک هزینه خانم ها (WOMEN) :

در برخی موارد برای تشویق خانم ها به ادامه تحصیل، بورس های خاصی برای آنها در نظر گرفته شده است.

3 – کمک هزینه موارد خاص پزشکی Disability :

این نوع بورس ها به کسانی تعلق می گیرد که ناتوانی جسمی دارند از ناشنوایان، نابینایان تا کسانی که شرایط پزشکی خاص دارند . حتی برای قربانیان HIV هم بورس های خاصی وجود دارد.

 4 – کمک هزینه کم درآمد ها (Financial Need) :

این نوع بورس ها به کسانی تعلق می گیرد که از خانواده های پایین و تحصیل نکرده هستند ولی وضعیت درسی خوبی دارند و یا توانایی مالی پرداخت هزینه های دانشگاه را ندارند. برای بررسی وضعیت مالی، معمولا از ساکنین کشور، برگه های مالیاتی سالیانه آنها را مدنظر قرار می دهند تا مطمئن شوند آن خانواده درآمد زیادی ندارد و آن شخص واقعا شایسته کمک مالی است.

لیکن معیار سنجش برای دانشجویان خارجی کاملا مشخص نیست و اغلب با توجه به درآمد، میزان پیشرفته بودن و … کشور مبدا دانشجو، به دانشجویان این بورس را می دهند.

5 – کمک هزینه مطالعات خاص (Special Studies) :

بعضی بورس ها فقط به رشته های خاصی تعلق می گیرند به عنوان نمونه رشته های مربوط به محیط زیست یا انرژی. به این دلیل که این گونه رشته ها به خاطر میزان درآمد یا شرایط کاری بعد از فارغ التحصیلی، رشته های پرطرفداری نبوده و درآمد زیادی نیز ندارند، بسیار از گروه های حمایت از محیط زیست به کسانی که به این رشته ها علاقه داشته باشند، بورس می دهند.

 6 – کمک هزینه مناطق خاص (Regional) :

این بورس ها متعلق به مناطق یا کشورهای خاص (هند، آسیای شرقی خصوصا چین و کره، کشورهای آفریقایی) می باشد. برای منطقه خاورمیانه هم پس از چندین جنگی که آمریکا در آنها شرکت داشته ، امکانات و بورس های تحصیلی را برای عراق و افعانستان مد نظر گرفته است.

7 – کمک هزینه مهارت های خاص (Professionals) :

این بورس ها به کسانی داده می شود که تخصصی داشته باشند. تخصص به معنی مهارت در هر موردی می باشد و اگر کسی در زمینه ورزش یا هنر یا موسیقی و کلا موضوعاتی که به عنوان Hobby شناخته می شوند، فعالیت خوبی داشته باشد می تواند به دنبال این نوع کمک هزینه باشد.

توجه داشته باشید که معمولا این بورس ها به کسانی تعلق می گیرد که به طور حرفه ای کار کرده باشند مثل افرادی که مدالی در سطح شهر یا استان و یا ملی داشته باشند و یا در نمایشگاه و کنسرتی شرکت کرده باشند.

[news_box display=”category” category=”96″ hc_title=””]

ویزای دانشجویی کانادا | لیست دانشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت |معرفی سایت یافتن پوزیشن‌ دکتری | مدارس تابستانه اروپا